Grochówka na żeberkach z kiełbasą – tradycyjna polska zupa
Grochówka to kwintesencja domowej kuchni – gęsta, aromatyczna i pełna wędzonego smaku. Gotowana na żeberkach, z dodatkiem kiełbasy i boczku, staje się sycącym daniem, które najlepiej smakuje jesienią i zimą. Pachnie majerankiem, smażoną cebulką i czosnkiem, a jej kremowa konsystencja sprawia, że trudno poprzestać na jednej porcji.
Ta tradycyjna grochówka to przepis, który od lat gości w polskich domach i kuchniach wojskowych. Dawniej gotowana w wielkich garnkach – dziś równie często na małym ogniu w domowym garnku. Domowa grochówka na żeberkach z dodatkiem zasmażki i smażonej szalotki to zupa, która rozgrzewa, syci i przywołuje wspomnienia dzieciństwa.
Przepis na grochówkę na żeberkach z kiełbasą
Składniki na tradycyjną grochówkę
- 300 g grochu łuskanego (połówki)
- 500 g żeberek wieprzowych (najlepiej wędzonych lub surowych z dodatkiem wędzonki)
- 200 g kiełbasy (np. podwawelskiej lub śląskiej)
- 150 g boczku (do podsmażenia na końcu)
- 1 duża cebula szalotka
- 2 marchewki
- 1 pietruszka
- kawałek korzenia selera
- 2 ziemniaki
- 3 litry wody
- 3 łyżki masła
- 2 łyżki mąki pszennej (do zasmażki)
- 3 ząbki czosnku
- przyprawy: 2 liście laurowe, 4 ziarna ziela angielskiego, 1 łyżeczka majeranku, 1/2 łyżeczki tymianku, sól i świeżo mielony pieprz do smaku
Jak przygotować grochówkę na żeberkach i kiełbasie
Przygotowanie grochu i wywaru
Groch łuskany przepłukać na sicie, zalać zimną wodą i pozostawić do namoczenia na całą noc – dzięki temu szybciej się ugotuje i będzie bardziej kremowy. Przed gotowaniem odlać wodę, w której się moczył, a groch przepłukać ponownie.
Żeberka włożyć do dużego garnka i zalać około 3 litrami zimnej wody. Dodać liście laurowe, ziele angielskie oraz odrobinę soli. Gotować na małym ogniu przez około 45 minut, aż mięso zmięknie, a wywar nabierze intensywnego, wędzonego aromatu. W trakcie gotowania należy zbierać ewentualne szumowiny, aby zupa była klarowna.
Gotowanie grochu z warzywami
Do gotującego się wywaru dodać namoczony groch. Gotować na małym ogniu przez około 30 minut, od czasu do czasu mieszając, by groch się nie przypalił. W międzyczasie obrać marchew, pietruszkę i seler, a następnie zetrzeć na tarce o grubych oczkach lub pokroić w drobną kostkę. Ziemniaki obrać i pokroić w większą kostkę. Warzywa dodać do garnka z grochem i gotować kolejne 30 minut, aż wszystkie składniki będą miękkie i zaczną się rozpadać.
Smażenie cebuli i kiełbasy
Cebulę szalotkę drobno posiekać. Na patelni rozgrzać łyżkę masła i zeszklić cebulę, aż nabierze złotego koloru i słodkiego aromatu. Następnie dodać pokrojoną w półplasterki kiełbasę i smażyć przez kilka minut, aż się przyrumieni. Całość przełożyć do garnka z zupą, by nadać jej głębszego, dymnego smaku.
Zasmażka i wykończenie zupy
Na tej samej patelni rozpuścić pozostałe 2 łyżki masła, dodać mąkę i energicznie mieszać, aż powstanie gładka, złocista zasmażka. Gdy zacznie delikatnie pachnieć orzechowo, dodać do niej kilka łyżek gorącego wywaru z grochówki, by ją rozprowadzić, a następnie przelać całość do garnka z zupą. Dobrze wymieszać i gotować jeszcze kilka minut, aż grochówka zgęstnieje i nabierze kremowej konsystencji.
Do zupy dodać przeciśnięty przez praskę czosnek, majeranek i tymianek. Całość dokładnie wymieszać, doprawić solą oraz pieprzem do smaku. Grochówkę gotować jeszcze 5 minut na małym ogniu, aż wszystkie smaki się połączą. W międzyczasie pokroić boczek w drobną kostkę i podsmażyć na suchej patelni, aż stanie się złocisty i chrupiący.
Jeśli chcesz poznać więcej wersji tego dania, zajrzyj do naszego obszernego artykułu o grochówce, gdzie opisujemy jej historię i podajemy inne przepisy, m.in. na grochówkę wegetariańską oraz szybką grochówkę.
Wskazówki kuchenne do grochówki
- Groch warto namoczyć wcześniej – dzięki temu grochówka będzie bardziej kremowa i szybciej się ugotuje.
- Użycie wędzonych żeberek nada zupie intensywniejszy smak i aromat typowy dla grochówki wojskowej.
- Jeśli lubisz bardzo gęstą zupę, część ugotowanego grochu można delikatnie zblendować przed dodaniem zasmażki.
- Do przypraw obowiązkowo dodaj majeranek – to on nadaje tradycyjnej grochówce charakterystyczny aromat.
- Boczek smaż na końcu, tuż przed podaniem – wtedy zachowa chrupkość i wędzony smak.
- Jeśli zupa stanie się zbyt gęsta, można ją delikatnie rozcieńczyć odrobiną gorącej wody lub bulionu.
- Dla bardziej wyrazistego smaku można dodać łyżeczkę musztardy lub szczyptę wędzonej papryki.
Zamienniki składników w grochówce
- Zamiast żeberek można użyć wędzonych kości lub boczku – zupa nadal będzie mieć głęboki aromat.
- Kiełbasę można pominąć lub zastąpić wędzonym tofu, jeśli chcesz uzyskać wersję mniej tłustą.
- Zasmażkę da się zastąpić rozgniecionymi ziemniakami – to naturalny sposób na zagęszczenie domowej grochówki.
- Zamiast świeżej szalotki możesz dodać cebulę żółtą lub białą – ważne, by była dobrze zeszklona i lekko słodka.
- W wersji mniej tłustej użyj bulionu warzywnego zamiast wywaru z żeberek – uzyskasz łagodniejszą, ale nadal aromatyczną grochówkę.
Jak podawać?
Gotową grochówkę nalewać do głębokich talerzy lub miseczek. Na wierzchu każdej porcji ułożyć kilka kawałków podsmażonego boczku, który doda potrawie chrupkości i dodatkowego aromatu. Dla podkreślenia smaku można też posypać zupę odrobiną świeżego majeranku lub natką pietruszki.
Grochówka najlepiej smakuje z kawałkiem świeżego chleba, najlepiej żytniego lub na zakwasie – idealnie pasuje do gęstej, aromatycznej zupy. To danie, które doskonale sprawdza się na zimowe obiady, po spacerze lub w chłodny, deszczowy dzień. Gęsta, kremowa i rozgrzewająca – syci na długo i wypełnia dom zapachem, który kojarzy się z ciepłem i domową atmosferą.
